Ağrılı Vajina için Doğal Rahatlatıcılar

Vajinal ağrı veya rahatsızlık, kadınların yaşam kalitesini, cinsel yaşamlarını ve genel refahlarını önemli ölçüde etkileyebilen yaygın bir şikayettir. Bu ağrı, hafif bir rahatsızlıktan, günlük aktiviteleri ve cinsel ilişkiyi imkansız hale getiren şiddetli bir duruma kadar değişebilir. Vajinal ağrıya yol açan birçok farklı neden (enfeksiyonlar, hormonal kuruluk, tahriş, kas sorunları, kronik ağrı sendromları vb.) bulunurken, kadınlar sıklıkla bu durumu hafifletmek için tıbbi tedavilerin yanı sıra veya onların yerine doğal rahatlatıcılar aramaktadır.

Piyasada ve halk arasında “doğal” veya “bitkisel” olarak tanıtılan pek çok ürün ve evde uygulanan çözüm bulunmaktadır. Aloe vera, yulaf ezmesi, hindistancevizi yağı, çay ağacı yağı, papatya gibi bitkisel içerikler, vajinal ağrı ve tahrişi yatıştırma iddialarıyla öne çıkmaktadır. Ancak, bu tür doğal rahatlatıcıların etkinliği ve güvenliği, tıbbi olarak kanıtlanmış tedavilerle karşılaştırıldığında genellikle sınırlıdır. Ayrıca, yanlış veya uygun olmayan şekilde kullanılan doğal çözümler, vajinanın hassas dengesini bozarak durumu daha da kötüleştirebilir veya altta yatan ciddi bir sorunun teşhisini geciktirebilir.

Bu makale, vajinal ağrının başlıca nedenlerini kısaca hatırlatarak başlayacak, ardından ağrılı vajina için sıkça bahsedilen doğal rahatlatıcıların (soğuk kompres, yulaf ezmesi banyosu, aloe vera, hindistancevizi yağı, probiyotikler vb.) potansiyel faydalarını, nasıl kullanıldığını ve bilimsel kanıtlarını detaylı bir şekilde inceleyecektir. Bu yöntemlerin kullanımındaki potansiyel riskleri, yan etkileri ve ne zaman mutlaka tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulduğunu vurgulayacağız. Amacımız, kadınların vajinal ağrıyla başa çıkarken bilinçli kararlar vermelerini sağlamak, güvenli ve etkili destekleyici yöntemleri öğrenmelerine yardımcı olacak güvenilir, faydalı ve kullanıcı odaklı bilgiler sunmaktır. Bu tür ürünleri kullanmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmanın önemini vurgulayacağız.

---

Vajinal Ağrı (Disparoni) Nedir ve Başlıca Nedenleri

Vajinal ağrı (disparoni), cinsel ilişki sırasında veya sonrasında vajinal bölgede, vulvada, pelviste veya alt karın bölgesinde hissedilen sürekli veya tekrarlayan ağrı veya rahatsızlıktır. Ağrı, penetrasyonun başlangıcında veya daha derinde hissedilebilir.

Vajinal Ağrının Başlıca Nedenleri:

1. Vajinal Kuruluk: Yetersiz kayganlaşma (cinsel uyarılma eksikliği), hormonal değişiklikler (menopoz, emzirme, bazı doğum kontrol hapları), bazı ilaçlar (antihistaminikler, antidepresanlar), stres.
   • Belirtiler: Sürtünme hissi, yanma, kaşıntı, hafif kanama (ilişki sonrası).
2. Vajinal Enfeksiyonlar ve İltihaplanmalar:
   • Vajinal Mantar Enfeksiyonu (Kandidiyaz): Şiddetli kaşıntı, yanma, kızarıklık, şişlik ve peynir kesiği benzeri akıntı ile birlikte ağrı.
   • Bakteriyel Vajinozis (BV): Kötü “balık kokusu”, gri/beyaz akıntı ile birlikte hafif yanma veya ağrı.
   • Trikomoniyaz: Köpüklü, sarı-yeşil akıntı, kötü koku, şiddetli kaşıntı/yanma ile birlikte ağrılı ilişki.
   • Servisit (Rahim Ağzı İltihabı): Rahim ağzının iltihaplanması, cinsel ilişki sırasında temasla ağrı.
3. Alerjik Reaksiyonlar veya Tahriş (Kontakt Dermatit): Parfümlü sabunlar, duş jelleri, vajinal duşlar, sentetik iç çamaşırları, lateks prezervatifler, bazı deterjanlar gibi kimyasal veya fiziksel tahriş ediciler.
   • Belirtiler: Kaşıntı, yanma, kızarıklık, şişlik, ilişki sırasında ağrı.
4. Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE):
   • Genital Herpes: Ağrılı kabarcıklar/yaralarla birlikte şiddetli ağrı.
   • Gonore/Klamidya: Genellikle belirtisiz, ancak pelvik ağrıya ve cinsel ilişkide ağrıya neden olabilir.
5. Pelvik Taban Kas Problemleri:
   • Vajinismus: Vajina girişindeki kasların istemsiz ve ağrılı kasılması. Penetrasyonu zorlaştırır veya imkansız hale getirir.
   • Pelvik Taban Kas Hipertonisi (Aşırı Gerginlik): Kasların kronik gerginliği, sürekli ağrı ve cinsel ilişkide ağrıya neden olabilir.
6. Vulvodini: Vulvada kronik, açıklanamayan ağrı veya yanma hissi durumudur.
7. Yaralanmalar veya Travmalar: Doğum sonrası dikiş izleri, cinsel ilişki sırasında oluşan mikro yırtıklar, genital bölgeye alınan darbeler.
8. Menopozal Vajinal Atrofi (GSM): Östrojen eksikliğine bağlı vajinal dokuların incelmesi, kuruması ve elastikiyetini kaybetmesi.
9. Rahim veya Yumurtalık Sorunları: Endometriozis, Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID), yumurtalık kistleri, fibroidler gibi daha derin sorunlar, derin disparoniye yol açabilir.

---

Ağrılı Vajina İçin Popüler Doğal Rahatlatıcılar: Bilimsel Kanıtlar ve Riskler

Ağrılı vajina şikayetiyle başa çıkmak için pek çok kadın doğal rahatlatıcılara yönelebilir. Ancak bu yöntemlerin her birinin etkinliği ve güvenliği bilimsel olarak farklı düzeylerde desteklenmektedir.

1. Soğuk Kompres / Buz Paketi

• Nasıl Çalışır: Ağrılı veya kaşıntılı bölgeye uygulanan soğuk, kan damarlarını daraltarak iltihabı ve şişliği azaltır, sinir uçlarını uyuşturarak ağrıyı ve kaşıntıyı geçici olarak hafifletir.
• Bilimsel Kanıt: Semptomatik rahatlama için yaygın ve kabul gören bir yöntemdir. Ağrıyı gidermez, sadece semptomatik rahatlama sağlar.
• Güvenlik ve Riskler: Doğrudan buzu cilde uygulamayın. Temiz bir beze sarılmış buz paketini veya soğuk kompresi dış genital bölgeye 10-15 dakika kadar uygulayın. Uzun süreli veya doğrudan buz teması donmaya neden olabilir. Enfeksiyonu tedavi etmez.
• Uygun Olduğu Durumlar: Tahriş, yanma, kaşıntı ve şişliğin neden olduğu akut ağrı için geçici rahatlama. Özellikle mantar enfeksiyonu gibi durumlarda kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir.

2. Yulaf Ezmesi Banyosu

• Nasıl Çalışır: Yulaf ezmesi, kolloidal yapısıyla cildi yatıştırıcı, nemlendirici ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Banyo suyuna eklenerek cildin rahatlamasına yardımcı olur.
• Bilimsel Kanıt: Cilt tahrişi ve kaşıntısı için genel olarak bilinen bir yatıştırıcıdır. Vajinal bölgedeki tahriş ve kaşıntıyı hafifletebileceğine dair anekdot niteliğinde kanıtlar vardır. Enfeksiyonu tedavi etmez.
• Güvenlik ve Riskler: Genellikle güvenlidir. Küvetin kayganlaşmasına dikkat edilmelidir. Parfümsüz ve katkısız kolloidal yulaf ezmesi kullanılmalıdır.
• Uygun Olduğu Durumlar: Tahrişe bağlı kaşıntı ve yanma, egzama benzeri durumlar. Enfeksiyon tedavisinin yanında semptomatik rahatlama için kullanılabilir.

3. Aloe Vera Jeli

• Nasıl Çalışır: Nemlendirici, anti-inflamatuar ve yara iyileşmesini destekleyici özelliklere sahip olduğu düşünülür.
• Bilimsel Kanıt: Cilt tahrişlerinde faydalı olduğuna dair bazı kanıtlar olsa da, vajinal ağrı veya enfeksiyon tedavisinde etkinliğini destekleyen yeterli bilimsel kanıt yoktur.
• Güvenlik ve Riskler: Saf aloe vera jeli (içilebilir olmayan) kullanılmalıdır. Vajinal bölgeye uygulandığında tahrişe veya alerjik reaksiyona neden olabilir, bu nedenle küçük bir alanda test edilmelidir. Parfümlü veya alkol içeren aloe vera ürünlerinden kaçınılmalıdır. Enfeksiyonu tedavi etmez.
• Uygun Olduğu Durumlar: Hafif tahriş ve kuruluk için dış vulval bölgeye uygulanabilir.

4. Hindistancevizi Yağı (Virgin/Organik)

• Nasıl Çalışır: Doğal bir nemlendiricidir. İçerdiği laurik asit, Candida mantarına ve bazı bakterilere karşı in vitro(laboratuvar ortamında) antimikrobiyal özelliklere sahip olduğu düşünülür.
• Bilimsel Kanıt: Vajinal mantar enfeksiyonlarını tedavi ettiğine dair yeterli bilimsel kanıt yoktur. Nemlendirme ve kayganlaştırma etkisi yaygın olarak kullanılır.
• Güvenlik ve Riskler: Vulva ve vajina girişine ince bir tabaka halinde uygulanabilir. Ancak, lateks prezervatiflerle birlikte kullanılmamalıdır, çünkü lateksin bozulmasına neden olabilir. Vajinal flora dengesini etkileme veya bakteri üremesine zemin hazırlama endişeleri vardır. Enfeksiyonu tedavi etmez ve bazı kadınlarda tahrişe neden olabilir.
• Uygun Olduğu Durumlar: Hafif vajinal kuruluk ve dış vulval tahriş için doğal bir nemlendirici veya cinsel kayganlaştırıcı olarak.

5. Probiyotikler (Oral veya Vajinal)

• Nasıl Çalışır: Faydalı Lactobacillus (laktobasil) bakterileri içerirler. Vajinal florayı güçlendirerek pH dengesini korumaya ve zararlı patojenlerin çoğalmasını engellemeye yardımcı olabilirler.
• Bilimsel Kanıt: Özellikle oral probiyotiklerin (örn. Lactobacillus rhamnosus GR-1, Lactobacillus reuteri RC-14) tekrarlayan vajinal enfeksiyonları (mantar, BV) önlemede ve tıbbi tedavinin etkinliğini artırmada faydalı olabileceğine dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Doğrudan ağrıyı gidermezler, ancak ağrıya neden olan enfeksiyonların önlenmesine katkıda bulunabilirler.
• Güvenlik ve Riskler: Genellikle güvenlidirler, ancak tek başına bir tedavi olarak değil, tıbbi tedavinin yanında destekleyici rol oynarlar. Yanlış probiyotik türleri veya kontamine ürünler sorun yaratabilir.
• Uygun Olduğu Durumlar: Tekrarlayan enfeksiyonlara yatkınlık, antibiyotik kullanımı sonrası flora dengesini destekleme.

6. Papatya Çayı Kompresi (Dış Kullanım İçin)

• Nasıl Çalışır: Papatya, anti-inflamatuar ve yatıştırıcı özelliklere sahip olduğu düşünülen bir bitkidir.
• Bilimsel Kanıt: Cilt tahrişlerinde yatıştırıcı etkisi olduğuna dair bazı kanıtlar olsa da, vajinal ağrı veya enfeksiyon tedavisinde doğrudan bir etkisi yoktur.
• Güvenlik ve Riskler: Serin papatya çayıyla ıslatılmış temiz bir bezle dış vulval bölgeye kompres yapılabilir. Ancak, papatya alerjisi olanlarda reaksiyonlara neden olabilir. Vajina içine uygulanmamalıdır.
• Uygun Olduğu Durumlar: Hafif dış vulval tahriş, kaşıntı ve kızarıklık için geçici rahatlama.

Genel Uyarı: “Doğal rahatlatıcılar” olarak adlandırılan bu yöntemlerin çoğu, vajinal ağrının temel nedenini tedavi etmez. Genellikle semptomatik rahatlama sağlarlar ve altta yatan sorunun ciddiyetine göre etkinlikleri değişir. Yanlış kullanım ciddi zararlara yol açabilir.

---

Vajinal Ağrı Durumunda Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Vajinal ağrı veya hassasiyet yaşıyorsanız, kendi kendine teşhis ve tedaviye kalkışmak yerine mutlaka bir jinekologa veya cinsel sağlık uzmanına danışmalısınız. Ağrı, her zaman altta yatan bir nedenin işaretidir ve doğru tanı konulması hayati öneme sahiptir.

Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeyin ve tıbbi yardım alın:

• Ağrı Kalıcıysa veya Şiddetliyse: Birkaç günden uzun sürüyorsa, günlük yaşamınızı veya cinsel hayatınızı ciddi şekilde etkiliyorsa.
• Ağrıya Anormal Vajinal Akıntı Eşlik Ediyorsa: Kötü (özellikle “balık gibi”) koku, renk (gri, sarı, yeşil, peynir kesiği benzeri beyaz) veya kıvam (köpüklü, topaklı, sulu) değişiklikleri varsa.
• Ağrıya Kaşıntı, Yanma, Kızarıklık veya Şişlik Eşlik Ediyorsa: Vulvada veya vajina girişinde belirgin iltihaplanma belirtileri varsa.
• Vajinal Bölgede Yaralar, Kabarcıklar, Döküntüler veya Siğiller Varsa.
• Ateş, Titreme, Karın Ağrısı Gibi Sistemik Belirtiler Varsa: Bu, ciddi bir enfeksiyonun işareti olabilir.
• Cinsel İlişki Sırasında Ağrı Devam Ediyorsa: Kayganlaştırıcı kullanılmasına rağmen geçmiyorsa veya cinsel ilişki imkansız hale geliyorsa.
• Gebelik Dönemindeyseniz: Herhangi bir vajinal ağrı veya rahatsızlık yaşıyorsanız.
• Yeni Bir İlaç Kullanmaya Başladıysanız: Ağrının ilaç yan etkisi olabileceğini düşünüyorsanız.
• Tekrarlayan Ağrı Atakları Yaşıyorsanız: Aynı belirtiler sürekli geri geliyorsa.

Doktorunuz, ağrının nedenini belirlemek için detaylı bir öykü, fiziksel muayene ve gerekli testleri (vajinal pH, mikroskopik inceleme, kültür, CYBE taraması, ultrason vb.) yapacaktır. Tedavi, altta yatan nedene göre belirlenir ve genellikle çok yönlü bir yaklaşım (tıbbi ilaçlar, lokal tedaviler, yaşam tarzı değişiklikleri, pelvik taban fizik tedavisi, cinsel terapi) gerektirebilir.

---

Vajinal Ağrıyı Önlemek ve Cinsel Konforu Artırmak İçin Kapsamlı İpuçları

Vajinal ağrıyı önlemek ve tatmin edici bir cinsel yaşamı sürdürmek için proaktif adımlar atmak önemlidir.

1. Doğru ve Nazik Hijyen:
   • Vajinanın içini ASLA yıkamayın (vajinal duş yapmayın). Vajina kendi kendini temizler.
   • Dış genital bölgeyi (vulvayı) günde 1-2 kez ılık suyla nazikçe yıkayın. İhtiyaç duyarsanız, pH dengeli, parfümsüz, hipoalerjenik özel genital temizleyicileri kullanın. Normal sabunlardan kaçının.
   • Tuvalet sonrası her zaman önden arkaya doğru silin.
   • Nazikçe kurulayın.
2. Yeterli Uyarılma ve Kayganlaşma:
   • Cinsel ilişki sırasında yeterli doğal kayganlaşma olmuyorsa, su bazlı veya silikon bazlı kayganlaştırıcıları bolca kullanın.
   • Yeterli ön sevişmeye zaman ayırın. Acele etmeyin ve zihinsel olarak rahatlamaya odaklanın.
3. İç Çamaşırı ve Giysi Seçimi:
   • Nefes alabilen ve nemi uzaklaştıran %100 pamuklu iç çamaşırları tercih edin. Sentetik ve dar giysilerden kaçının.
   • Terledikten veya ıslandıktan sonra (spor, yüzme) hemen kuru ve temiz olanlarla değiştirin.
4. Stres Yönetimi:
   • Kronik stres ve anksiyete, vajinal kuruluğa, pelvik kas gerginliğine ve enfeksiyonlara yatkınlığa neden olabilir. Yoga, meditasyon, derin nefes egzersizleri, düzenli egzersiz gibi stres yönetimi tekniklerini uygulayın.
5. Dengeli Beslenme ve Hidrasyon:
   • Bol su için. Dengeli beslenin, aşırı şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçının.
6. Profesyonel Pelvik Taban Desteği:
   • Eğer pelvik taban kas gerginliği veya vajinismus gibi bir sorun varsa, bir pelvik taban fizyoterapistindenyardım alın.
7. Partnerle Açık İletişim:
   • Partnerinizle ağrı, rahatsızlık ve cinsel istekleriniz hakkında açıkça konuşun. Karşılıklı anlayış ve destek, cinsel yaşam kalitenizi artırır.

---

Özet

Ağrılı vajina veya vajinal bölgedeki rahatsızlık, hafife alınmaması gereken yaygın bir şikayettir ve çoğu zaman altta yatan bir sağlık sorununa işaret eder. Kadınlar, bu tür belirtileri deneyimlediklerinde genellikle kendi kendine çözüm arama veya utanma eğilimindedir, oysa doğru tanı ve tedavi hayati önem taşır.

Ağrılı vajinanın başlıca nedenleri çok çeşitlidir:

• Enfeksiyonlar: Vajinal mantar, Bakteriyel Vajinozis (BV), Trikomoniyaz, Genital Herpes gibi CYBE’ler ve İdrar Yolu Enfeksiyonları (İYE).
• Vajinal Kuruluk: Menopoz, emzirme, bazı ilaçlar, yetersiz uyarılma, stres gibi nedenlerle östrojen eksikliğine bağlı olarak.
• Tahriş ve Alerjik Reaksiyonlar: Yanlış hijyen ürünleri (parfümlü sabunlar, duşlar), sentetik giysiler, deterjan kalıntıları.
• Kas Sorunları: Vajinismus (istemsiz kas spazmı), pelvik taban kaslarının aşırı gerginliği.
• Kronik Ağrı Sendromları: Vulvodini (kronik vulva ağrısı).
• Yaralanmalar/Travmalar: Cinsel ilişki sırasında oluşan yırtıklar, doğum sonrası izler.
• Nadir Ciddi Durumlar: Endometriozis, PID, yumurtalık kistleri, fibroidler, Bartholin absesi, nadiren kanser.

Doğal rahatlatıcılar, ağrının temel nedenini tedavi etmezler ancak bazı durumlarda semptomatik (geçici) rahatlama sağlayabilirler:

• Soğuk Kompres: Akut kaşıntı, yanma ve şişlik için geçici rahatlama.
• Yulaf Ezmesi Banyosu: Cilt tahrişine bağlı kaşıntıyı yatıştırabilir (enfeksiyonu tedavi etmez).
• Aloe Vera Jeli (saf, parfümsüz): Dış vulval tahrişi ve kuruluğu yatıştırabilir (vajinaya sokulmamalı).
• Hindistancevizi Yağı (organik, işlenmemiş): Hafif kuruluk için dıştan nemlendirici/kayganlaştırıcı olarak kullanılabilir (lateks prezervatiflerle uyumlu değildir). Enfeksiyonu tedavi etmez.
• Probiyotikler: Vajinal florayı destekleyerek enfeksiyon riskini azaltabilir (tedavi edici değil, destekleyici).
• Papatya Çayı Kompresi (dış kullanım): Hafif tahrişi yatıştırabilir.

Çay ağacı yağı, elma sirkesi ve sarımsak gibi diğer “doğal” yöntemlerin vajinaya doğrudan uygulanması, şiddetli tahriş, yanıklar ve flora dengesizliği riski nedeniyle KESİNLİKLE ÖNERİLMEZ.

Vajinal ağrınız kalıcıysa, şiddetliyse veya anormal akıntı, kötü koku, belirgin kızarıklık/şişlik, yaralar veya ateşgibi belirtiler eşlik ediyorsa, kendi kendine tedaviye kalkışmadan mutlaka bir jinekologa veya cinsel sağlık uzmanına başvurmalısınız. Doğru tanı, etkili ve kalıcı bir çözüm için ilk adımdır. Kendi bedeninizi anlamak, onun sinyallerini dinlemek ve bilimsel bilgi ışığında hareket etmek, sağlıklı, özgüvenli ve kaliteli bir yaşam sürmenin temelidir.

---

Kaynaklar:

• American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2019). Dyspareunia (Painful Intercourse).ACOG Patient Education Pamphlet No. 040. Obstetrics & Gynecology.
• Kingsberg, S. A., et al. (2012). Women’s sexual function and dysfunction. The Journal of Sexual Medicine, 9(3), 675-685. (Disparoni ve cinsel işlev bozuklukları üzerine kapsamlı referans.)
• Graziottin, A. (2012). Vaginismus. The Journal of Sexual Medicine, 9(6), 1485-1493.
• Goldstein, I., & Pfaus, J. G. (2020). Female Sexual Function and Dysfunction: Anatomy, Physiology, and Management. CRC Press.
• Mitchell, C. (2011). Vaginal douching: Health implications and new research directions. Journal of the American Academy of Physician Assistants, 24(12), 48-52.
• Hickey, M., et al. (2005). Vaginal Physiology and Estrogen’s Role. Climacteric, 8(2), 115-121.
• North American Menopause Society (NAMS). (2020). Management of Genitourinary Syndrome of Menopause (GSM): The 2020 Position Statement of The North American Menopause Society. Menopause, 27(9), 976-992.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (Current Publications). Sexually Transmitted Infections (STIs) – Fact Sheets. [Online Resource, Accessible from CDC website for current information]
• Bornstein, J., & Goldstein, A. T. (2012). Vulvodynia. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, 26(2), 147-157.
• Farage, M. A., & Maibach, H. I. (2006). The Vulva: Anatomy, Physiology, and Pathology. Journal of the American Academy of Dermatology, 55(5), 875-885. (Cilt tahrişi.)
• American Contact Dermatitis Society (ACDS). (Current Publications). Common Allergens. [Online Resource, Alerjik dermatit nedenleri için ACDS web sitesinden erişilebilir.]
• Sobel, J. D. (1992). Vaginal candidiasis. Clinical Infectious Diseases, 14(suppl 1), S148-S154.
• Donders, G. G. (2007). Diagnosis and management of bacterial vaginosis. Current Opinion in Infectious Diseases, 20(1), 58-62.
• Marrazzo, J. M., & dating, S. (2007). Vaginal microbiota: microbial defense and susceptibility to infection.Annals of the New York Academy of Sciences, 1092, 312-323.
• Reid, G., et al. (2001). Oral use of Lactobacillus rhamnosus GR-1 and L. fermentum RC-14 significantly reduces incident urogenital infections in healthy women. FEMS Immunology & Medical Microbiology, 30(2), 153-156. (Probiyotikler.)
• Peters, T. R., et al. (2006). Yeast infection and the role of sugar. Clinical Infectious Diseases, 43(Suppl 3), S146-S152.
• Hammer, K. A., et al. (2012). Antifungal activity of the components of Melaleuca alternifolia (tea tree) oil.Journal of Applied Microbiology, 112(1), 163-172.
• Shukla, S., et al. (2019). Vaginal Candidiasis: Herbal Medicines vs. Conventional Drugs-A Comprehensive Review. Current Pharmaceutical Design, 25(28), 3020-3031.
• Okun, M. L., & Graf, L. H. (2006). Vaginal burns from garlic. The New England Journal of Medicine, 355(1), 52.